Zespół przetoczenia między płodami

Poprawiony: środa, 23 marca 2011 15:47 Wpisany przez Administrator środa, 23 marca 2011 15:44

Zespół przetoczenia pomiędzy płodami jest chorobą dotyczącą bliźniąt posiadających wspólne łożysko. Polega ona na istnieniu nieprawidłowych połączeń między dziećmi i związanemu z tym przekazywaniu krwi jednemu płodowi zwanemu biorcą przez drugi płód zwany dawcą. Jedno z dzieci otrzymuje zbyt dużo, drugie zbyt mało krwi. Może to doprowadzić do poważnych komplikacji, obejmujących trwałe uszkodzenie mózgu (upośledzenie fizyczne i/lub psychiczne), serca, aż do śmierci jednego lub obu płodów włącznie. Ryzyko obumarcia płodu w takiej sytuacji wynosi około 80-100% przy braku leczenia.

W przypadku obumarcia jednego z płodów istnienie połączeń naczyniowych pomiędzy dziećmi powoduje w 30% obumarcie również drugiego płodu, a wśród dzieci, które przeżyją śmierć swojego bliźniaka, około 30-40% rodzi się z trwałymi uszkodzeniami mózgu.

W zależności od stopnia zaawansowania choroby i decyzji rodziców możliwe są następujące rozwiązania:

1. obserwacja dalszego przebiegu ciąży i nie podejmowanie leczenia;
2. podjęcie leczenia poprzez systematyczne upuszczanie nadmiaru płynu owodniowego;
3. wykonanie zabiegowego zamknięcia połączeń między dziećmi laserem – fetoskopia;
4. zamknięcie (skoagulowanie lub podwiązanie) pępowiny płodu, którego stan uznany został za bardzo ciężki, co byłoby jednoznaczne z jego śmiercią.

1. Brak leczenia prowadzi do skutków opisanych powyżej.

2. Zmniejszanie objętości płynu owodniowego, jeśli zostanie Państwu zaproponowane, pozwala uzyskać przeżycie około 35-85% dzieci w zależności od zaawansowania choroby. W grupie dzieci, które przeżywają, u około 25% stwierdzane jest trwałe uszkodzenie mózgu i różnego stopnia upośledzenie fizyczne i/lub psychiczne. Zabiegi polegają na nakłuciu przez skórę brzucha worka z płynem owodniowym i odprowadzeniu jego nadmiaru. Zazwyczaj są one wielokrotnie powtarzane do momentu uzyskania przez dzieci wystarczającej dojrzałości płuc. Ryzyko wystąpienia powikłań po nakłuciach wynosi około 1%. Zdarza się sączenie płynu owodniowego, krwawienie i pobolewania brzucha. Bardzo rzadko spotykamy się z poronieniem albo porodem przedwczesnym w konsekwencji nakłucia.

3. Zabieg fetoskopii polega na wprowadzeniu przez skórę brzucha do macicy jednej grubej igły, przez którą przy pomocy odpowiednich narzędzi zamyka się połączenia naczyniowe pomiędzy płodami. Zdarza się, że wykonany zabieg nie przynosi spodziewanego efektu lub że techniczne warunki nie pozwalają na jego przeprowadzenie. W niektórych sytuacjach proponowane jest wówczas zamknięcie pępowiny jednego z płodów lub powtórzenie zabiegu za jakiś czas. Powikłania po zabiegu zdarzają się w 5% przypadków i polegać mogą na odpływaniu płynu owodniowego, krwawieniu, skurczach lub poronieniu. U około 10% kobiet mimo tego typu lecznia następuje obumarcie obu płodów. Bardzo rzadko się zdarza, ale możliwe jest tak intensywne krwawienie, że zachodzi konieczność usunięcia macicy.
   Leczenie tą metodą pozwala zwiększyć szanse dzieci na przeżycie do około 80-85%. Nadal należy pamiętać, że w tej grupie znajdą się dzieci uszkodzone, ale będzie ich znacznie mniej – tylko 5%. 15-20% płodów mimo leczenia obumrze wewnątrzmacicznie. Samo zamknięcie połączeń może spowodować tak gwałtowne zmiany w układach krążenia, że jedno lub obydwoje dzieci mogą z tego powodu zginąć, ale mimo to umiera tylko 15-20% dzieci w porównaniu z ponad 80% w ciążach, w których nie podjęto leczenia.

4. W sytuacji, kiedy szanse na przeżycie jednego z płodów wydają się bardzo małe, proponowane jest zamknięcie jego pępowiny, co zwiększa szanse na przeżycie drugiego płodu i zmniejsza ryzyko uszkodzenia jego mózgu z 40 do około 5%. Zabieg wygląda podobnie jak zamykanie połączeń pomiędzy układami krążenia dzieci i niesie ze sobą taki samo ryzyko komplikacji.

Każde postępowanie może zakończyć się niepowodzeniem – obumarciem obydwojga dzieci czy urodzeniem ich na bardzo wczesnym etapie ciąży, co może spowodować ich śmierć lub ciężkie uszkodzenie. Żadne przedstawione rozwiązanie nie daje gwarancji urodzenia dwojga zdrowych dzieci.